Retinol là gì?

Không nghi ngờ gì nữa, retinol là “must-have” cho bất kỳ ai muốn làn da trẻ trung hơn, tươi mới hơn, căng tràn sức sống hơn, với ít nếp nhăn hơn, ít đốm nâu hơn và một lớp glow “ngoài vũ trụ”. Nhưng đi kèm với đó là rất nhiều câu hỏi xoay quanh việc retinol hoạt động thế nào và phù hợp với những vấn đề da nào. Từ ưu nhược điểm cho đến nếp nhăn và mụn, dưới đây là cẩm nang chuyên nghiệp dành cho bạn về Tretinoin, kem Tretinoin, axit retinoic và các loại retinol (hãy lưu bài này vào bookmark ngay lập tức nhé).

 

Trước hết, hãy nhìn lại lịch sử của Tretinoin (axit retinoic)

Dù người ta thường nói retinol đã xuất hiện từ thời Ai Cập cổ đại, nhưng “sự nghiệp” của nó trong da liễu và chăm sóc da bôi ngoài chỉ thực sự bắt đầu từ giữa thế kỷ 20. Năm 1943, một nghiên cứu da liễu đã sử dụng retinoids để điều trị mụn trứng cá thông thường (acne vulgaris). Tretinoin được cấp bằng sáng chế vào năm 1957 và được phê duyệt cho sử dụng trong da liễu vào năm 1962. Đến năm 1968, nhiều nghiên cứu sâu rộng chứng minh Axit retinoic là một liệu pháp trị mụn hiệu quả – điều này truyền cảm hứng để Johnson & Johnson bắt đầu các thử nghiệm lâm sàng riêng với Tretinoin trong điều trị mụn. Kem Tretinoin lần đầu được bán dưới tên thương hiệu Retin-A®: ban đầu được kê đơn để hỗ trợ làm sạch mụn, nhưng bệnh nhân dùng Retin-A® lại báo cáo thêm nhiều lợi ích khác như da mịn hơn, bề mặt da trông trẻ trung hơn nói chung. Dựa trên những phản hồi đó, Tretinoin dần dần nổi lên như một “ngôi sao” điều trị chống lão hóa.

 

Tretinoin, Axit retinoic, retinoids, retinals, retinol: khác nhau chỗ nào?

Tretinoin và Axit retinoic thực chất là cùng một hoạt chất, chỉ khác tên gọi. Tretinoin chỉ có thể sử dụng khi có toa của bác sĩ/ bác sĩ da liễu vì đây là dạng dẫn xuất vitamin A mạnh nhất. Retinals và retinols cũng là dẫn xuất vitamin A nhưng được bán không kê đơn dưới dạng serum hoặc kem điều trị. Retinals và retinols có hiệu quả trong việc hỗ trợ cải thiện nếp nhăn và mụn, tuy nhiên chúng không cho kết quả nhanh bằng Tretinoin. Lý do? Bởi vì retinals và retinols phải được da chuyển hóa thành Axit retinoic trước khi thực sự phát huy tác dụng, trong khi Tretinoin vốn đã là Axit retinoic và không bị chậm lại hoặc suy yếu bởi quá trình chuyển hóa này. Chính sự khác biệt về tốc độ và “độ mạnh” đó khiến Tretinoin được xếp vào nhóm thuốc phải kê đơn, trong khi retinals và retinols có thể mua tự do. Cuối cùng, “retinoids” là tên gọi chung cho toàn bộ “gia đình” sản phẩm từ vitamin A.

 

Ưu điểm và nhược điểm của Tretinoin

Dù Retin-A® được yêu thích vì mang lại làn da trông trẻ hơn, nhưng nó không phải là hoàn hảo. Các tác dụng phụ được báo cáo gồm đỏ, ngứa, khô và rát. Một số trường hợp nặng hơn ghi nhận tình trạng da bị sạm đi hoặc sáng lên bất thường. Theo thời gian, công nghệ chăm sóc da đã phát triển để giảm bớt mức độ dữ dội của những phản ứng này, và các bác sĩ có thể kê một phác đồ chăm sóc da đầy đủ để giúp da luôn được dưỡng ẩm và bảo vệ. Bác sĩ và bác sĩ da liễu đóng vai trò thiết yếu trong việc phòng ngừa (hoặc điều chỉnh) tác dụng phụ, và các triệu chứng thường sẽ giảm dần theo thời gian khi da dần thích nghi với cường độ điều trị. Nếu bạn lo lắng về khả năng dung nạp, có thể bắt đầu cho bệnh nhân dùng kem Tretinoin nồng độ thấp để giảm thiểu tác dụng phụ, ví dụ như serum kê đơn VI Derm Retinoic Serum với 0.1% Tretinoin.

 

Tretinoin hoạt động như thế nào?

Tretinoin hoạt động bằng cách tăng tốc độ luân chuyển tế bào tự nhiên của da (hay nói cách khác là tốc độ da tự “thay mới” chính mình). Hãy hình dung quá trình luân chuyển tế bào giống như cách da tự tẩy tế bào chết: các tế bào cũ sẽ tự nhiên bong khỏi bề mặt, nhường chỗ cho những tế bào mới hơn, căng mọng và tươi sáng hơn trồi lên trên.

Làn da tuổi teen và tuổi đôi mươi có chu trình tái tạo rất nhanh. Nhưng khi chúng ta già đi, quá trình này chậm lại, kéo theo hàng loạt vấn đề không mấy dễ chịu như nếp nhăn, xỉn màu và không đều màu (tức các đốm nâu, thâm nám). Tretinoin kích thích da tái tạo với tốc độ nhanh hơn, gần giống như khi bạn còn là thiếu niên, từ đó giúp bề mặt da trông mịn hơn, ít nếp nhăn hơn và đều màu hơn.

 

Axit retinoic giúp mờ đốm nâu như thế nào?

Còn gọi là tăng sắc tố (hyperpigmentation), đốm nâu là một trong những dấu hiệu lão hóa “cứng đầu” nhất và góp phần khiến da trông già đi không kém gì nếp nhăn. Kem Tretinoin kích thích tái tạo tế bào và làm bong lớp tế bào sừng trên bề mặt (lớp thượng bì). Khi lớp tế bào xỉn màu, đổi màu này được loại bỏ, phần sắc tố nhìn thấy được sẽ giảm dần và bề mặt da trông đều màu hơn. Axit retinoic cũng có thể giúp giảm lượng melanin – đặc biệt hữu ích với những đốm nâu được kích hoạt bởi việc sản xuất melanin quá mức để đáp lại tác động kéo dài của tia UV.

Được phân phối theo toa, Retinoic Serum với 0.1% Tretinoin của VI Derm là một lựa chọn điều trị tuyệt vời cho những bệnh nhân gặp tình trạng thâm nám dai dẳng. Sản phẩm chứa 0.1% Tretinoin (Axit retinoic nguyên chất) cấp độ kê đơn, tác động nhanh, kết hợp cùng Vitamin C – hoạt chất làm sáng da đã được chứng minh – giúp phân tán và làm mờ đốm nâu; và Vitamin E – thành phần dưỡng ẩm, nuôi dưỡng da giúp giảm đỏ và kích ứng. Để tăng cường hiệu quả làm sáng, có thể kết hợp Retinoic Serum với sản phẩm kê đơn Skin Lightening Complex 4% Hydroquinone – chứa thêm Axit Kojic và chiết xuất rễ cam thảo – để mang lại kết quả làm sáng mạnh mẽ và nhanh chóng. Retinoic Serum không chứa paraben, cho kết quả ở cấp độ da liễu, nhưng vẫn có kết cấu dễ chịu, thoải mái khi sử dụng trong hầu hết các routine chăm sóc da.

Khi được dùng đều đặn và kết hợp với kem chống nắng, các hình ảnh trước–sau với Tretinoin cho thấy: đốm nâu thường bắt đầu mờ đi trong khoảng 3–4 tháng điều trị.

 

Tretinoin giúp cải thiện mụn và sẹo mụn như thế nào?

Tretinoin đã được chứng minh giúp làm sạch mụn đầu đen, mụn đầu trắng và có thể hiệu quả với cả mụn viêm (các nốt mụn đỏ, đau, sưng). Tretinoin hỗ trợ xử lý một số “tác nhân chính” gây mụn: tế bào chết làm tắc lỗ chân lông, vi khuẩn và bã nhờn dư thừa. Khả năng thúc đẩy tái tạo tế bào của Tretinoin giúp quét sạch nhanh hơn lớp tế bào chết, hạn chế chúng tích tụ trong lỗ chân lông. Tretinoin cũng có thể góp phần điều tiết tình trạng da tiết dầu quá nhiều (bã nhờn thường hoạt động như “keo dính”, khiến tế bào chết bám chặt trên bề mặt da và tăng khả năng gây tắc). Bằng việc thúc đẩy luân chuyển tế bào nhanh hơn, Tretinoin giúp “mở” lỗ chân lông, tạo điều kiện để loại bỏ những vi khuẩn xấu liên quan đến sự hình thành mụn.

Chính cơ chế tái tạo tế bào đó cũng giúp giảm độ sâu của sẹo mụn. Khi các tế bào mới, căng đầy hơn được “đẩy” lên bề mặt, Tretinoin có thể khiến sẹo mụn trông nông và phẳng hơn. Các hình ảnh trước–sau cho thấy, việc sử dụng Tretinoin lâu dài có thể giúp duy trì tình trạng sẹo mụn – kể cả sẹo sâu – ở mức “dễ chịu” hơn trong thời gian dài.

Điều trị mụn và sẹo mụn bằng kem Tretinoin cần một sự cân bằng tinh tế vì nguy cơ gây khô và kích ứng. Chuyên gia chăm sóc da có thể giúp bạn xây dựng một routine vừa kiểm soát được tác dụng phụ như khô căng, vừa hỗ trợ giảm mụn. Hoặc bạn có thể lựa chọn các sản phẩm Tretinoin có bổ sung thêm thành phần dưỡng ẩm như Vitamin E để giảm kích ứng, chẳng hạn VI Derm Retinoic Serum.

 

Tretinoin giúp giảm nếp nhăn như thế nào?

Tretinoin không chỉ đơn thuần là “tăng tốc tái tạo tế bào bề mặt”. Hoạt chất này còn giúp tăng sản xuất collagen – yếu tố cốt lõi tạo nên làn da mịn, săn chắc và căng. Bằng cách thúc đẩy tổng hợp collagen, Tretinoin có thể đóng vai trò như một liệu pháp “phòng ngừa nếp nhăn”, bởi mất collagen là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới hình thành nếp nhăn. Khi kết hợp với khả năng thúc đẩy luân chuyển tế bào bề mặt – giúp loại bỏ lớp tế bào xỉn màu làm nếp nhăn trông sâu hơn – Tretinoin trở thành một giải pháp chống lão hóa toàn diện thực sự đáng giá. Hình ảnh trước–sau với Tretinoin cho thấy: khoảng 3–4 tuần, bạn đã bắt đầu thấy cải thiện rõ trên các nếp nhăn.

 

Làm thế nào để đưa kem Tretinoin vào routine chăm sóc da một cách “êm ái” nhất?

Khi nói đến việc “nhập môn” Tretinoin trong routine, hãy ghi nhớ nguyên tắc: “thấp và chậm” (go low, go slow). Nghĩa là: bắt đầu với nồng độ thấp, và đưa Axit retinoic vào routine từ từ – bôi cách ngày hoặc chỉ 2 lần/tuần, cho đến khi da quen hơn. Một số người đáp ứng tốt hơn khi bắt đầu với kem Tretinoin 0.05%, sau đó chuyển dần lên 0.1% như VI Derm Retinoic Serum. Nếu bạn muốn bắt đầu luôn với sản phẩm 0.1% như VI Derm Retinoic Serum, hãy thoa lên mặt mỗi tối cách ngày trong khoảng 1 tháng, hoặc cho tới khi da thích nghi. Sau đó có thể bắt đầu bôi xuống vùng cổ với tần suất 2–3 lần/tuần.

Có nhiều cách để giảm thiểu tình trạng kích ứng, đỏ và ngứa có thể xuất hiện khi mới bắt đầu dùng kem Tretinoin. Bạn có thể dùng Tretinoin vào buổi tối, chẳng hạn VI Derm Retinoic Serum, kết hợp cùng một loại balm phục hồi như VI Derm Post-Treatment Repair Cream. Hoặc bạn có thể dùng balm phục hồi – VI Derm Post-Treatment Repair Cream – vào buổi sáng để hỗ trợ làm dịu, phục hồi và sửa chữa hàng rào da. VI Derm Post-Treatment Repair Cream được phát triển để tối ưu hóa quá trình hồi phục của da bằng cách giảm nhanh tình trạng đỏ, kích ứng và đặc biệt hiệu quả trong việc “trung hòa” các tác dụng phụ tiềm ẩn của Tretinoin. Sản phẩm cũng giúp ngăn mất nước qua da, từ đó hạn chế khô căng (yếu tố dễ kích hoạt cảm giác ngứa và kích ứng) thường gặp khi dùng kem Tretinoin. Và như mọi khi, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để đảm bảo phác đồ điều trị phù hợp nhất với làn da của bạn.

 

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26969582/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2699641/

https://money.cnn.com/magazines/moneymag/moneymag_archive/1989/04/01/85047/index.htm

https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/tretinoin-topical-route/side-effects/drg-20066521